FACT CHECK: Usa ka FB page bakak nga nag-angkon nga si Ninoy Aquino Jr. kay usa ka Malaysian

PANGANGKON: Atol sa pagsaulog sa Ninoy Aquino Day, ang Facebook page nga BBM Unite Filipino People ni-post nga si anhing Benigno ‘Ninoy’ Simeon Aquino Jr., usa ka “self-proclaimed hero” nga dili Filipino.

Giangkon niini nga si Ninoy usa ka Malaysian citizen kansang ngalan mao si Martial Bonifacio base sa iyang passport entry sa Pilipinas niadtong Agosto 21, 1983.

Ang post sa maong page naglakip sa hulagway ni Ninoy nga adunay caption nga nag-ingon nga ang iyang kamatayon tungod sa iyang politikanhong ambisyon ug dili para sa katawhang Pilipino. Giangkon pa niini nga traydor si Ninoy sa panahon sa Ikaduhang Gubat sa Kalibutan ug adunay kamot sa 1968 Plaza Miranda Bombing aron pagpukan sa gobyerno ug pag-ilog sa gahum.

Gisugyot usab sa panid nga ang kaso sa kamatayon ni Ninoy wala masulbad sa panahon sa administrasyon sa iyang asawa, si Corazon Aquino, ug iyang anak nga si Benigno ‘Noy’ Simeon Aquino III, tungod kay “padayon nila kining gamiton batok sa mga Marcos”.

Ang iyang kaso kay “purposely” wa ablihi kay “kahibalo sila kinsay nagpatay ni Ninoy”. Ang BBM Unite Filipino People nisugyot nga tangtangon ang Ninoy Aquino Day sa listahan sa mga holidays sa nasud, nga nag-ingon nga ang namatay nga senador dili takus nga tawgon nga bayani ug nga ang Pilipinas lamang ang nagpahigayon og selebrasyon alang sa mga traydor. Ang FB post niani og 520 ka mga reaksyon, 85 ka komento, ug 46 ka shares. Ang page adunay 105K followers.

KATEGORYA: KULANG SA KONTEKSTO

Ang Republic Act 9256 nga gipirmahan niadtong Hulyo 24, 2007, ni kanhi Presidente Gloria Macapagal-Arroyo maoy usa ka Balaod nga nagdeklarar sa Agosto 21 sa matag tuig isip Ninoy Aquino Day, usa ka national non-working holiday, aron sa paghandum sa iyang death anniversary.

Gihulagway sa Philippine Official Gazette nga si Ninoy usa ka “prominente nga peryodista ug politiko sa Pilipinas” nga nagserbisyo sa probinsya sa Tarlac isip mayor sa Concepcion, bise gobernador sa probinsiya, ug gobernador sa probinsiya.

Si Ninoy maoy dakong kaatbang sa politika ni Marcos Sr. dihang senador pa siya sa 7th Congress. Usa siya sa unang gidakop human giwagtang ang Kongreso ug gideklarar ang martial law niadtong 1972. Gipailalom siya sa military trial ug gipasakaan og kasong murder, illegal possession of firearms, ug subversion.

Uban sa paglaum nga makigsabot sa namatay nga diktador, si Ninoy nakahukom nga mobalik sa Pilipinas taliwala sa mga protesta sa pamilya ug mga higala. Nakuha niya ang usa ka Filipino passport nga adunay “Marcial Bonifacio” sa tabang sa iyang higala ug kanhi Mindanao Congressman Rashid Lucman. Ang ngalan nga Marcial naggikan sa ” From Martial Law ” ug Bonifacio gikan sa “Fort Bonifacio”.

Si Ninoy gipusil-patay samtang siya mikanaog sa ayroplano sa wala pa siya makatunob sa tarmac. Human sa imbestigasyon, 25 ka mga militar ang gidakop lakip na niadtong Armed Forces Chief of Staff General Fabian Ver. Ang husay natapos nga 16 lamang ang gisentensiyahan og reclusion perpetua niadtong Septiyembre 28, 1990.

Niadtong 1954, si Ninoy gitudlo isip personal nga emisaryo ni Luis Taruc ni Presidente Ramon Magsaysay. Isip personal nga emisaryo, si Ninoy mitabang sa negosasyon alang sa walay kondisyon nga pagsurender ni Taruc, nga nakaangkon kaniya sa Philippine Legion of Honor, Degree of Commander. Sa ulahi nagsilbi siyang executive assistant ubos sa administrasyong Garcia ug Macapagal.

Ang pagpamomba sa Plaza Miranda nahitabo atol sa political rally sa Liberal Party niadtong Agosto 21, 1971, gawas sa Quiapo Church sa Manila nga mipatay og siyam ug miangol og dul-an sa usa ka gatos ka uban pa, lakip na ang mga kandidato sa pagkasenador sa oposisyon nga grupo.

Wala diha si Aquino sa maong kalihukan kay naa kuno siya sa birthday party kauban si Sen. Doy Laurel ug iyang pamilya sa duol nga restaurant. Apan walay konkretong ebidensiya nga nagpamatuod nga ang iyang pagkawala nagpasabot nga usa siya sa mga nagplano sa bangis nga pag-atake.

Human mapalagpot si Marcos niadtong 1986, laing imbestigasyon ang gihimo sa bag-ong gobyernong Aquino. Ang Korte Suprema mihukom nga ang nangaging mga husay sa korte “usa ka limbong” ug nagmando sa usa ka bag-ong pagsulay sa Sandiganbayan. Ang 16 nga gisentensiyahan sa kamatayon ni Ninoy mao sila si Brig. Gen. Luther Custodio, Capt. Romeo Bautista, 2nd Lt. Jesus Castro, Sergeants Claro L. Lat, Arnulfo de Mesa, Filomeno Miranda, Rolando de Guzman, Ernesto Mateo, Rodolfo Desolong, Ruben Aquino, ug Arnulfo Artates, Constable Rogelio Moreno ( ang gunman), M/Sgt. Pablo Martinez (usab ang giingong gunman), C1C Mario Lazaga, A1C Cordova Estelo, ug A1C Felizardo Taran. Gipamatud-an sa Korte Suprema ang desisyon niadtong 1991.

Kini nga artikulo gihubad sa bisaya ni Dave Achondo sa Mindanao Gold Star Daily gikan sa fact-check sa Davao Today ug gipatik kini ni adtong Septyembre 8 karon tuiga. Ania ang orihinal nga link niini nga fact-check: https://davaotoday.com/politics/fact-check-fb-page-falsely-claims-ninoy-aquino-jr-as-malaysian/

(Ang Mindanao Gold Star Daily kabahin sa kapin sa 100 ka organisasyon online nga inisyatiba gikan sa media, coalitions, civil society, business, academe, law, ug ang religious sector nga gitawag og ‘#FactsFirstPH.’ Ang inisyatiba nagtumong sa hiniusang pagduso sa kamatuoran ug ang pag-debunking gipasukad sa upat ka lakang: pagsusi sa kamatuoran sa mga organisasyon sa balita; networking sa civil society ug grassroots groups; panukiduki ug pagtuki sa mga institusyong pang-akademiko; ug pagpangita og tulubagon sa mga grupo sa mga abogado.)